Pierwsze doświadczenia z ławki trenerskiej w 1. lidze piłki siatkowej mężczyzn ma już za sobą. Trener Leszek Mazur, który od trzech seznów związany jest z drużyną seniorów Gwardii Wrocław opowiada dzisiaj o tym, jak wygląda praca młodego trenera siatkówki, ile sportowych kilometrów dzieli 1. i 2. ligę oraz o tym, jaki wpływ przygoda ze sportem (nie tylko tym drużynowym) wywarła na jego życie.

Kibice znają Cię głównie z ławki trenerskiej w drużynie Gwardii Wrocław. Czym jeszcze się zajmujesz? 

Jestem też nauczycielem wychowania fizycznego w jednym z wrocławskich liceów, a także doktorantem AWF-u. Moim głównym zajęciem jest oczywiście praca w sztabie szkoleniowym drużyny Gwardii Wrocław. W ubiegłym roku trenowałem również kadrę wojewódzką.

Jak to się stało, że siatkówka znalazła się w Twoim życiu?

Od zawsze bardzo lubiłem sport – grać w coś, odbijać piłkę czy pływać. Początkowo byłem bardziej zafascynowany koszykówką. To były jeszcze czasy Michaela Jordana, NBA i ja to pamiętam, chociaż byłem wtedy bardzo mały. Natomiast pierwszą dyscypliną, którą zacząłem uprawiać było karate kyokushin. Miałem wtedy 6 lat, byłem w zerówce i podobno sam znalazłem ogłoszenie w szkole, a potem namówiłem rodziców, żeby mnie zaprowadzili na zajęcia. Poszedłem i tak mi się spodobało, że trenowałem karate przez 7 lat. Bardzo ceniłem sobie te zajęcia, szczególnie po latach, ponieważ są ogólnorozwojowe i dobre dla każdego dziecka. Podczas trenowania sztuk walki, można dobrze spożytkować swoją energię i rozwijać się sportowo pod wszystkie dyscypliny, a szczególnie gry zespołowe.

Co było dalej?

Jeszcze w trakcie trenowania karate, pojawiła się siatkówka. Rozpocząłem treningi w klubie MKS Olavia Oława w ostatniej klasie podstawówki. I tam kontynuowałem tę przygodę praktycznie do liceum. Na studiach wróciłem do gry na trzecio, czwartoligowym poziomie w zespole oławskim. Studia podjąłem na wrocławskim AWF-ie, gdzie wybrałem specjalizację wychowanie fizyczne. Po jakimś czasie rozpocząłem tam jeszcze drugi kierunek, którym był sport ze specjalnością trenerską. Wiedziałem, że to pozwoli mi uzyskać tytuł trenera i uprawnienia do wykonywania tego zawodu.

Która drużyna była tą pierwszą w Twojej karierze trenerskiej?

Jeżeli chodzi o karierę trenerską, to zaczynałem od pracy z dziewczynami. Jeszcze na studiach trafiłem do zespołu juniorek Impel Gwardii Wrocław i tam uczyłem się pod okiem trenera Andrzeja Krowiaka. Pomagałem przy treningach, zajmowałem się też statystyką. W kolejnym sezonie zespół przejął trener Rafał Błaszczyk, który zaproponował mi kontynuację współpracy w formie asystenta i statystyka tego zespołu. Stworzyliśmy zgraną grupę razem z Jarkiem Tęsiorowskim, który był też trenerem i pomocą od przygotowania motorycznego i z Asią Krzymińską, która zajmowała się fizjoterapią. Zespół występował w nowo-powstałej wówczas Młodej Lidze Kobiet, i wszyscy chcieliśmy, żeby to był swego rodzaju przedsmak Orlen Ligi, namiastka profesjonalnej siatkówki z dalszymi wyjazdami i przygotowaniami do meczów. Dla mnie to było cenne doświadczenie. Potem jednak uznałem, że przyszedł czas na zmiany. Statystyka jest ważna, ale zawsze mnie ciągnęło w stronę boiska.

Tam też się znalazłeś!

Zupełnie nieoczekiwanie pojawiła się propozycja, żebym przejął zespół rezerw Olavii Oława. Pracowałem z nimi przez rok i wtedy nawiązałem kontakt z trenerem Piotrem Lebiodą. Był on też trenerem kadry wojewódzkiej i pojawiła się możliwość współpracy z nim na tym polu. To zaowocowało potem propozycją zostania drugim trenerem Gwardii w II lidze. Tak rozpoczęła się moja przygoda z Gwardią, która trwa do dziś. 

W międzyczasie pojawiły się również sukcesy w pracy z młodzieżą. 

Pracowałem z kadrą wojewódzką łącznie przez 3 lata. W ostatnim roku poprowadziłem zespół już jako pierwszy trener. Mieliśmy bardzo mocny rocznik 2003 na Dolnym Śląsku, co trzeba podkreślić, bo praca trenera w kadrze wojewódzkiej to jest rola selekcjonera. My mamy tych chłopaków u siebie przez bardzo krótki czas, w którym musimy wybrać najbardziej perspektywicznych graczy i stworzyć zespół. W tym roku w roczniku 2003 były dwie drużyny, które występowały w finale Mistrzostw Polski młodzików, czyli wśród 8 najlepszych drużyn w Polsce. Ta grupa była bardzo uzdolniona i gdy doszły do niej jeszcze takie perełki jak chociażby Piotrek Śliwka (brat Olka) z Jawora, to stworzyła się drużyna z dużymi perspektywami na przyszłość. 

Lepiej być nie mogło. Pojechaliśmy na turniej, nie przegraliśmy meczu. W ćwierćfinale trafiliśmy na województwo śląskie, więc spodziewaliśmy trudnych spotkań, bo Śląsk od wielu lat zajmuje czołowe miejsca w tych rozgrywkach. To był chyba najlepszy mecz całego turnieju! Bardzo dużo walki, wygrana 2:1 w tie-breaku. Pogratulowałem wtedy chłopakom, bo wznieśli się na szczyt swoich umiejętności albo jeszcze wyżej. Tego samego dnia graliśmy drugi mecz z województwem łódzkim o wejście do finału. Wytrzymaliśmy presję, wygraliśmy i znaleźliśmy się w finale, gdzie rozprawiliśmy się z województwem opolskim. Graliśmy naprawdę bardzo dobrze. Pięciu chłopaków z tej grupy jest w kręgu zainteresowań trenerów kadry Polski, więc jest się z czego cieszyć. Samo zwycięstwo jest też na pewno cenne. Dolny Śląsk zdobył swój upragniony medal, dzięki któremu pokazaliśmy, że nadal liczymy się w szkoleniu młodzieży.

Masz spore doświadczenie w pełnieniu funkcji drugiego trenera. Jak wygląda praca na tym stanowisku?

Rolę drugiego trenera określa tak naprawdę pierwszy trener i to jest pewna forma współpracy. Jako drugi trener jestem członkiem sztabu szkoleniowego, któremu przewodzi pierwszy trener i to on musi wyznaczyć innym, jakie zadania i funkcje mają pełnić. Ja pomagałem na treningach w rzucaniu, plasowaniu i innych elementach gry. Czasem też prowadziłem treningi, pomagałem w sprawach organizacyjnych, czy uczestniczyłem w rozmowach z zawodnikami. Podczas meczu starałem się podpowiadać chłopakom, co mogą zrobić lepiej oraz przekazywać wskazówki od naszego statystyka, z którym byłem w stałym kontakcie.

Przeskok jest bardzo duży jeżeli chodzi o poziom grania. I liga jest w pełni profesjonalna, i tu często bardzo małe detale decydują o końcowym wyniku seta i meczu. Tutaj praca ze statystką, z danymi, które się pojawiają jest dużo bardziej rozbudowana. W II lidze spotykamy się z większą powtarzalnością zawodników, gra jest bardziej schematyczna i czytelna. W pierwszej, zawodnicy grają tak, żeby zaskoczyć przeciwnika i to jest największa różnica między tymi poziomami.

Zapytam też o przeskok z funkcji drugiego na pierwszego trenera. Dostałeś drużynę w bardzo trudnym momencie sezonu.

Zgadza się, było to między pierwszym a drugim meczem fazy playoff. Graliśmy z Nysą, mieliśmy swoje ambicje i czuliśmy, że nie jesteśmy na straconej pozycji. Szczególnie po pierwszym meczu, w którym przegraliśmy 2:3, prowadząc 2:0. Nie zastanawiałem wtedy nad tym głębiej, bo nie było na to czasu. Trzeba było odnaleźć się w tej sytuacji i dać z siebie 100%. Zawodnicy też podeszli do tej sytuacji bardzo fajnie, za co im dziękuję. Nie byli zagubieni czy zdekoncentrowani. Zachowali się w pełni profesjonalnie. Przeskok był na pewno duży, bo w poniedziałek siedziałem tam jeszcze jako drugi trener, byłem trochę z boku, a wtedy presja nie jest tak mocno odczuwalna. Gdy następnego dnia muszę wejść jako pierwszy trener, to stoję przed grupą zawodników i odpowiadam za decyzje podczas meczu. Przeprowadzam zmiany, muszę reagować na to, co się dzieje na boisku. Każda decyzja niesie za sobą konsekwencje. To są dwie różne role.

Sezon oceniam bardzo dobrze. Wróciliśmy do 1. ligi po 10 latach. Byliśmy beniaminkiem i zajęliśmy ostatecznie 8. miejsce. Spełniliśmy cel, który był założony na początku rozgrywek. Oczywiście, w trakcie sezonu widzieliśmy naszą grę i byliśmy świadomi swoich możliwości, więc można było myśleć o awansie do pierwszej czwórki. Można gdybać, ale wyszło jak wyszło. A moim zdaniem wyszło całkiem dobrze. Przede wszystkim stworzyliśmy niesamowity zespół. Mieliśmy zawodników o bardzo dużych umiejętnościach, świetnie dobranych pod względem charakterów. Zbudowali kolektyw, który był ze sobą na dobre i na złe. Zespół który nigdy nie pęka i zawsze walczy do końca prowadzi się z przyjemnością.

Twój największy sukces w dotychczasowej pracy trenera?

Na pewno cieszy sukces w kadrze wojewódzkiej, bo to jest największy turniej dla młodzieży w tej kategorii wiekowej w Polsce. Zwycięstwo w takiej imprezie to cenne doświadczenie i wspomnienie, do którego miło się wraca. Cieszę się też, że mogłem występować w pierwszej lidze, jako drugi i jako pierwszy trener. Ja cały czas uczę się tego zawodu, więc obecność w gronie trenerów pierwszoligowych jest dla mnie dużą nobilitacją i sporym wyzwaniem. Takie doświadczenia hartują i bardzo wzbogacają jeżeli chodzi o przyszłość. Niezależnie od tego, w jakim miejscu znajdę się w kolejnym sezonie, to na pewno wiem, że to jest kierunek, w którym chciałbym zmierzać.

Niedawno skończył się sezon, więc zobaczymy jak to będzie. Na pewno wiem, że chcę być dalej związany z siatkówką i pracować w tym sporcie. Na jakim poziomie, w jakiej roli i w którym klubie to czas pokaże. Oczywiście, mam też bardzie odległe marzenia, które kiedyś chcę spełnić. Na co dzień jednak staram się pamiętać o tym, żeby stawiać sobie bliższe cele i metodą małych kroków iść cały czas do przodu. I liga jest fajna i się cieszę, że mogłem tutaj pracować, ale wiemy, że I liga jest tą drugą ligą w kolejności. W końcu przyjdzie czas, żeby spojrzeć w górę, w stronę PlusLigi, a potem zobaczymy, co dalej. Los mi jak na razie sprzyja i oby tak było dalej, bo w sporcie trzeba mieść szczęście.

W tym roku nie miałem niestety wolnego, bo musiałem się uczyć i pisać pracę doktorską, dotyczącą zresztą współdziałania w grach, w tym również w siatkówce. Przyznaję, że nie było łatwo, ze względu na natłok obowiązków i niewielką ilość wolnego czasu. A co lubię robić gdy mam luźną chwilę? Po intensywnym tygodniu pracy, gdy trenuje się codziennie, to w dniu wolnym zazwyczaj trzeba trochę odpocząć. Człowiek chce czasami pobyć w domu, nie wychodzić nigdzie i poczytać książkę. Aczkolwiek ja lubię też aktywność fizyczną, więc zdarzy się, że wyskoczę na rower albo pogram w tenisa ze znajomymi. W bardzo odległych czasach grałem tez na pianinie i myślę, że chciałbym kiedyś do tego wrócić. Jak skończę z siatkówką, to wrócę do muzyki (śmiech). Póki co, to jednak siatkówka odgrywa kluczową rolę w moim życiu i liczę na to, że tak już zostanie.

fot.: Aleksandra Twardowska i Tomasz Mordarski